Güneş enerjisi deyip geçmeyin, arazinizin üzerine güneş tarlası kurulumu düşünüyorsanız, bu haberimizde güneş enerjisi santralleri ile ilgili bilmeniz gereken tüm detayları bulabilirsiniz.
Yüksek enerji maliyetleri ve sınırlı doğal kaynakların farkındalığı, yatırımcıları yenilenebilir enerji alternatiflerine yönlendirmektedir. Yenilenebilir enerji denilince akla ilk gelen kaynak genellikle güneş enerjisidir. Çevre dostu, düşük maliyetli, sınırsız ve sürdürülebilir olması, güneş enerjisini insanların enerji geleceği için umut kaynağı haline getirmiştir. Son yılların öne çıkan trendlerinden biri olan Güneş Enerjisi Santralleri (GES), ayrıntılı bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.
Araziye Güneş Paneli Kurulumu
Eğer tarlanıza veya arazinize güneş enerjisi santrali (GES) kurulumu düşünüyorsanız, izlemeniz gereken adımlar özetle şu şekildedir:
- Arazi Seçimi ve Etüt Çalışmaları: GES için kullanılacak arazi belirlenir ve detaylı etüt çalışmaları yapılır.
- Maliyet ve Kârlılık Hesapları: Kurulum maliyetleri ve beklenen kârlılık hesapları yapılır. Finansman yöntemleri değerlendirilir, gerektiğinde enerji hibe ve destek programlarına başvurulur.
- Arazi Edinimi: Enerji üretimi için kullanılacak arazi satın alınır ya da kiralanır.
- Raporlar ve İzinler: Güneş santrali kurulumu için Marjinal Tarım Raporu ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Muafiyet Raporu gibi gerekli izinler alınır.
- Elektrik Dağıtım Şirketi Başvurusu: Kurulum için gerekli olan elektrik dağıtım şirketine başvurulur ve gerekli evraklar teslim edilir.
- Arazi Hazırlığı: Güneş panellerinin yerleştirileceği arazi uygun hale getirilir, düzenleme işlemleri tamamlanır.
- Malzeme Temini: Kurulum için gerekli olan güneş paneli sistemi için gereken malzemeler temin edilir.
- Panel Sistemi Kurulumu: Güneş panelleri sistemi kurulumu gerçekleştirilir ve tüm bağlantılar tamamlanır.
- İzleme ve Bakım: Kurulan sistem düzenli olarak izlenir, bakımı yapılır ve sigorta gibi gereksinimler için tedarikçi anlaşmaları yapılır.
GES Tarlası İçin Uygun Arazi Seçimi Nasıl Olmalı?
Güneş Enerjisi Santrali (GES) kurulumu için uygun bir arazi seçimi, aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır:
- Güney Cephe: Arazi, güneye bakmalıdır. Bu, güneş panellerinin en etkili şekilde güneş ışığını yakalayabilmesini sağlar.
- Güneş Potansiyeli: Arazi, bol güneş almalıdır. GES kurulumu yapılacak yerin güneş potansiyeli, yıl boyunca güneş ışınlarından en iyi şekilde faydalanma kapasitesini belirler. Meteorolojik verilerle bölgenin ortalama güneşlenme süresi hesaplanabilir. Aynı zamanda son birkaç yılda bölgedeki ortalama güneşli, yağmurlu, bulutlu gün sayıları göz önünde bulundurulmalıdır.
- Trafo Merkezi Yakınlığı: Arazi, trafo merkezine yakın olmalıdır. GES için gerekli elektrik kapasitesinin sağlanabilmesi için trafo merkezi yakınında olması önemlidir.
- Marjinal Arazi: GES kurulumu yapılacak arazi, marjinal arazi statüsünde olmalıdır. Bu tür araziler genellikle tarım dışı kullanıma daha uygundur.
- Erişim Kolaylığı: Arazi yakınında yol gibi ulaşım imkanları bulunmalıdır. Bu, kurulum ve bakım süreçlerini kolaylaştırır.
- Jeolojik Uygunluk: Bölgesel jeolojik yapının uygun olması gereklidir. Yüksek ışınım potansiyeline sahip bir bölgede bile, arazinin jeolojik yapısı dikkate alınmalıdır. Örneğin, akarsuların bulunduğu bir bölgede taşkın riski, yamaçlı arazilerde ise heyelan tehlikesi olabilir.
- Toprak Yapısı: Toprak yapısı, panellerin kurulumunu etkiler. Kayalık arazide, panellerin montajı için beton ayaklar gerekebilir.
- Arazi Eğimi: Fazla eğimli, tümsekli veya çukurlu araziler, GES kurulumunda iş gücünü ve maliyeti artırabilir.
- Gölge Riski: Arazi etrafında yüksek yapılar veya tepe gibi oluşumlar varsa, güneşin konumuna göre arazi gölgede kalabilir ve bu da enerji verimini düşürebilir.
GES tarlası için en uygun araziyi seçmek, projenin verimliliği ve başarısı için kritik bir adımdır. Bu kriterleri dikkate alarak, gelecekteki enerji üretimini en iyi şekilde optimize edebilirsiniz.
Güneş Tarlası Kurmak İçin Hangi Evraklar Gerekli?
| Belgeler | Açıklama |
|---|---|
| Başvuru Yapan Kişiye Ait Belgeler | – Gerçek kişiler için imza ve kimlik belgesi. Tüzel kişilikler veya tasarlayan şirketler için faaliyet raporu, imza sirküleri, vergi levhası ve varsa vekaletname |
| Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formu | – BEDAŞ’ın internet sitesi üzerinden ulaşabileceğiniz lisanssız üretim bağlantı başvuru formu |
| Arazi İlgili Belgeler | – Tapu belgesi veya en az iki yıllık kira sözleşmesi. Eğer hazine arazisi ise kullanım hakkını gösteren belge |
| Marjinal Tarım Arazisi Onayı | – Arazinin marjinal tarım arazisi olduğunu onaylayan resmi rapor |
| Başvuru Harcının Dekontu | – Başvuru harcının BEDAŞ tarafından belirlenen hesaba yatırıldığına dair dekont |
| Tek Hat Şeması ve Teknik Detaylar | – Kurulacak tesisin teknik detaylarını içeren ıslak imzalı tek hat şeması ve sistem elemanlarının özellikleri |
| Enerji Nakil Hattı Projesi | – Enerji nakil hattı projesi |
| Aplikasyon Krokisi | – Aplikasyon krokisi |
| GES Teknik Değerlendirme Formu | – BEDAŞ’ın web sitesinden ulaşabileceğiniz GES teknik değerlendirme formu |
| Feragat Beyanı | – Feragat beyanı |
| GES Uygunluk Yazısı | – Belediyeler veya İl Özel İdaresi tarafından verilen GES kurulumuna uygunluk yazısı |
| Elektrik Mühendisi Tasdik Belgesi | – Projeyi imzalayıp onaylayacak kişinin elektrik mühendisi olduğunu tasdikleyen belge |
| Ek Faaliyet Yasağı Beyanı | – Ek faaliyet yasağına ilişkin beyan |
| ÇED Muafiyet Raporu (1 MW ve Üzeri GES’ler İçin) | – 1 MW ve üstü GES’ler için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) muafiyet raporu |
| Çağrı Mektubu | – Dağıtım şirketinden alınabilecek çağrı mektubu (GES 10 KW üstünde ise ilgili elektrik dağıtım şirketine başvurarak alınır) |
| TEDAŞ Onayı ve Bağlantı Anlaşması | – Çağrı mektubu alındıktan sonra projenin son hali sunularak TEDAŞ’tan onay alınır ve ardından ilgili dağıtım şirketiyle lisanssız GES bağlantı anlaşması yapılır |
Araziye Güneş Paneli Kurmak Kârlı Mı?
Güneş enerjisi santrali yatırımının karlılığı, arazi alanının büyüklüğü, hedeflenen üretim kapasitesi, konum seçimi ve aylara göre farklılık gösterir. Güneş enerjisi santralleri (GES’ler), maliyetlerini genellikle ortalama 5 ila 7 yıl içinde çıkarıp kâr elde etmeye başlar.
Tabii ki, GES’nin kurulacağı arazinin ülke içindeki konumu da yıllık geliri etkiler. Örneğin, Karadeniz Bölgesi’nde kurulan bir GES, Akdeniz Bölgesi’nde kurulan bir GES’ye göre %20’ye kadar daha düşük gelir elde edebilir, çünkü güneş ışınlarının süresi daha kısa olabilir.
Güneş Enerjisi Hibe Programları
Ülkemizde güneş enerjisi tarlalarını desteklemek amacıyla çeşitli devlet teşvikleri bulunmaktadı. Devlet, güneş enerjisi tarla sahipleri için 10 yıl süreli elektrik satın alım garantisi sağlamaktadır. Ayrıca, KKYDP ve KOSGEB gibi programlar da güneş enerjisi yatırımlarını desteklemektedir.
Kırsal Kalkınma Yatırımları Destekleme Programı (KKYDP): Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen KKYDP, her yıl Ağustos ve Eylül aylarında yeni kalkınma teşviklerini ve desteklenen bölgeleri açıklamaktadır. Güneş tarlası ve GES kurulum destekleri de bu programın bir parçasıdır. 250’den az çalışanı olan ve 125 milyon TL’nin altında cirosu bulunan işletmeler, KKYDP’den faydalanabilmektedir. Program, işletmelere en fazla 2,5 milyon TL destek sağlamakta ve bu destek miktarının %50’si hibe olarak verilmektedir.
KOSGEB Desteği: KOSGEB, Türkiye’deki güneş tarlaları ve güneş enerjisi santralleri için önemli bir destek kaynağıdır. 10.000 ve altında nüfusa sahip ilçelerde GES kurulumu yapmak isteyenlere %100 geri ödemesiz hibe sağlayan KOSGEB, endüstriyel üretim veya hayvancılığın yaygın olduğu bölgelerde ise %50 ile %70 arasında geri ödemesiz hibe desteği sunmaktadır. Yatırımın geri kalan kısmı, düşük faizli kredi ile finanse edilebilmektedir. Bunun yanı sıra, KOSGEB’in hibe ve desteklerinden faydalanan GES üreticileri, KDV ödemekten muaf tutulmaktadır.
Bu teşvikler, ülkemizde güneş enerjisinin daha yaygın bir şekilde kullanılmasını teşvik etmek ve sürdürülebilir enerji üretimine katkı sağlamak amacıyla sunulmaktadır.
